مرگ دلفین ها
مرگ دلفین ها در هاله ای از ابهام
کارگاه هم انديشي مروري بر علل مرگ و مير دلفينها در ايران به محلي براي آشکار شدن اختلاف شديد سازمان حفاظت محيط زيست و شيلات در زمينه علت مرگ دلفينهاي خليج فارس تبديل شد.
اين کارگاه در حالي در دفتر مرکزي شيلات برگزار شد که بيش از 2 ماه از مرگ نخستين و 40 روز از مرگ دومين گروه دلفينها در خليج فارس ميگذرد، اما طي اين زمان نسبتاً طولاني هيچ مقام مسئولي به صراحت علت اصلي مرگ دلفينها را اعلام نکرده است.
به گزارش همشهري محمد صديق مرتضوي، رئيس پژوهشکده اکولوژي خليج فارس و درياي عمان، در اين کارگاه در خصوص علل مرگ و مير دومين گروه دلفينها گفت: نتايج بررسيها در جاسك نشان داد هيچ زخم و جراحتي روي اجساد وجود ندارد، از سوي ديگر آلودگي نفتي و كشنده قرمز نيز علت مرگ و مير اين دلفينها نبوده است.
وي با اشاره به اين كه گروه دوم دلفينهاي تلفشده در منطقه كوه مبارك جاسك از نوع دلفينهاي نواري بودهاند، افزود: با توجه به اين كه در زمان وقوع اين حادثه، تنها يك شناور پرساينر، آن هم در خارج از محدوده مورد نظر و آبهاي بينالمللي در حال صيد بوده، نميتوان کشتيهاي صيادي را متهم کرد.
وي گفت: مانورهاي نظامي بهويژه مانورهاي متعددي که در منطقه توسط آمريکاييان برگزار شده و ميشود احتمالا باعث اختلال در سامانه جهتيابي دلفينها شده و در نهايت به مرگ آنها انجاميده است.
دكتر نگارستان، رئيس مرکز تحقيقات اكولوژي منابع آبي شيلات نيز در اين کارگاه بر گفتههاي مرتضوي صحه گذاشت.
اما دكتر سيد محمدرضا فاطمي نظر ديگري دارد، وي که بيولوژيست و اكولوژيست دريا و مدير گروه بيولوژي درياي دانشگاه آزاد اسلامي واحد علوم تحقيقات است، در حاشيه اين كارگاه گفت: عامل 95 تا 98 درصد تلفات مرگ و مير دلفينها در جهان فعاليت صيادي و صيد ضمني شناورهاي صيادي و پرساينرهاست.
دكتر فاطمي، با اشاره به اينكه سونار ميتواند به صورت موردي و در شرايط خاص منجر به مرگ دلفين شود، افزود: در عين حال درصد احتمال اين عامل در مرگ و مير دلفينهاي جاسك بسيار پايين است؛ چرا كه تعداد كشتيهاي آمريكايي داراي سامانه سونار قوي در خليج فارس به مراتب بيش از درياي عمان است؛ بنابراين اگر قرار است مرگ و ميري باشد، بايد بيشتر آن را در خليج فارس شاهد باشيم نه در درياي عمان.
وي تصريح كرد: علت اصلي مرگ دلفينها در روشهاي پرساين و ترال خفگي است و ارتباطي با ابزار صيادي ندارد و نبود آثار صيد به منزله آن نيست كه شناورها باعث مرگ و مير دلفينها نشده باشند.
مهندس صديقي- مديركل دفتر اكوبيولوژي سازمان حفاظت محيطزيست- نيز در حاشيه اين كارگاه تأكيد كرد: احتمال تأثير عوامل صيد و صيادي در مرگ نخستين سري دلفينها بيش از ساير عوامل است.
اين در حالي است كه از سوي اداره سازمان حفاظت محيطزيست در استان هرمزگان دلايل مرگ و مير دلفينها را از سوي كميته ملي بررسي علل مرگ و مير دلفينها كه متشكل از رياست محترم سازمان حفاظت محيطزيست و با عضويت سازمان بنادر و كشتيراني، سازمان شيلات ايران، شركت ملي نفتكش، معاونين محترم دريايي و طبيعي سازمان حفاظت محيطزيست، نماينده وزارت دفاع و نماينده سازمان دامپزشكي و مركز تحقيقات شيلات است، بدين شرح اعلام نمود:
1. علت مرگ و مير دسته جمعي دلفينهاي هر دو مورد شهريور ماه و اوايل آبان ماه مورد بررسي قرار گرفته و شواهدي در خصوص آلودگي نفتي مشاهده نگرديد.
2. بنابر گزارشات و مستندات موجود، در اين فاصله زماني – مكاني هيچ گونه شكوفايي جلبكي(كشند قرمز) به وقوع نپيوسته است.
3. مطالعات مربوط به عناصر سنگين، تركيبات شيميايي، مسموميت و يا عوارض بيماري ناشي از ويروسها در دست بررسي بوده و در اسرع وقت نتايج اعلام ميگردد.
4. ساير موارد همچنان در دست بررسي است.
همچنين در پي روند تحقيقات بر روي عوامل مرگ و مير دلفينها و بر اساس درخواست سازمان حفاظت محيطزيست از سازمان منطقهاي حفاظت از محيطزيست دريايي خليج فارس و درياي عمان (راپمي) كه مركز آن در كشور كويت مستقر است، خانم دكتر جيلبروليك متخصص پستانداران دريايي و پروفسور آنتونيو فرناندس آسيبشناس از سازمان جهاني حفاظت از طبيعت و منابعطبيعي (IUCN) به كشور دعوت شدند.
هدف از تحقيق، مطالعه نتايج حاصل از نمونهبرداريها، مطالعات ميداني مناطق مرگ و مير، مصاحبه با افراد بومي، بازديد از كشتيهاي پرساينر، كالبد شكافي اجساد دفن شده در ساحل كرتي و خور كنگان بوده كه پس از طي مراحل ذكر شده مقرر گرديد نتايج در آينده نزديك ارائه گردد.
منابع: خبرگزاري همشهري، سازمان حفاظت محيط زيست
شکارو طبیعت 